Orgazm u kobiet nie jest tak jednoznaczny i widoczny jak u mężczyzn, dlatego częściej nie wiadomo czy kobiecy orgazm wystąpił czy nie. Mimo to ma on niebagatelne znaczenie, a jego wystąpienie uważa się za cel i naturalne zwieńczenie aktywności seksualnej.
Contents
Przyjemność i powiązane z nim rozładowanie napięcia seksualnego to ważne czynniki wzmacniające i motywujące do kontynuacji i powtarzania zachowań seksualnych. Orgazm to szczyt napięcia seksualnego, które następnie ulega gwałtownemu rozładowaniu. Korzystając z najnowszych definicji (Bancroft, 2009) można zaprezentować następujące aspekty orgazmu:
Wyżej opisane przejawy są podobne u kobiet i mężczyzn, z wyjątkiem różnic jakościowych. Nie ma jednej definicji orgazmu, można jednak przytoczyć typową reakcje organizmu w trakcie jego trwania. Orgazm to mimowolne, trwające od kilku do kilkunastu sekund skurcze pojawiające się w regularnych odstępach czasu. Wraz z towarzyszącym im uczuciem przyjemności, kończące się okresem ogólnego relaksu. Orgazm można porównać do kichnięcia – zbierania się energii aż do kulminacyjnego punktu „uwolnienia” i następującej po tym ulgi. Bardziej subiektywnie może być opisany jak zdecydowane zmysłowe uczucie, rozkosz, pełnię, odlot. Orgazm jest punktem kulminacyjnym napięcia seksualnego i równocześnie stanem powodującym odczucie rozkoszy, odprężenia i zaspokojenia.
Z punktu widzenia rozwoju ewolucyjnego, zdolność przeżycia orgazmu jest najwyższym etapem rozwojowym seksualności człowieka. Orgazm jest zjawiskiem psychofizjologicznym, w wysokim stopniu uzależnionym od wpływów psychologicznych i społecznych. W sensie czysto fizjologicznym jest to reakcja całego organizmu w czasie maksymalnego napięcia seksualnego. Wyrażająca się najsilniejszym przekrwieniem i napięciem mięśniowym powstałymi w wyniku stymulacji seksualnej.
W czasie orgazmu dochodzi do nagłego nie podlegającego woli wyładowania zsumowanych napięć psychofizjologicznych i nerwowo-mięśniowych. Do ograniczenia reaktywności zmysłów i do największych zmian w zakresie układu krążenia i oddechowego. Pod względem przebiegu wszystkich reakcji zachodzących w czasie orgazmu istnieje ogromna zmienność i różnorodność. Dotyczy ona zarówno reakcji w obrębie jednego organizmu, jak i czasie różnych orgazmów. Orgazm, szczytowe podniecenie, jest zwykle związany z wytryskiem nasienia i kurczenia mięśni krocza u mężczyzny oraz skurczami mięśni miednicy mniejszej oraz pochwy u kobiety. Zmiany cielesne zachodzące w następstwie stymulacji seksualnej są bardzo różne i zależą od indywidualnego wzoru reakcji. Największe różnice stwierdza się w zakresie intensywności i czasu trwania orgazmu u kobiety.
W porównaniu z mężczyznami, u kobiet występuje o wiele większa zmienność w zakresie zdolności do przeżywania orgazmu. Znaczna większość mężczyzn przeżywa pierwszy orgazm i wytrysk mniej więcej na początku okresu pokwitania. U kobiet rozpiętość wieku pojawienia się pierwszego orgazmu jest znacznie większa i sięga od okresu znacznie przed dojrzewaniem do pełnej dorosłości. U kobiet występuje także zróżnicowanie łatwości osiągania orgazmu. Niektórym wystarczają fantazje seksualne, pobudzanie piersi lub innych okolic niezwiązanych z narządami płciowymi. Inne kobiety wymagają bardzo specyficznego pobudzania seksualnego.
Zarówno ilościowe, jak i jakościowe współzależności między aspektami psychospołecznymi są całkowicie odmienne u każdej przeżywającej orgazm kobiety. Jedynie charakter reakcji fizjologicznych i czasami indywidualny sposób wyrażania ich bywa stałym czynnikiem. Fizjologiczny początek orgazmu sygnalizowany jest przez skurcze narządów płciowych rozpoczynające się w platformie orgazmowej (znajdującej się w 1/3 pochwy zewnętrznej części pochwy). Platforma ta, tworzona przez mimowolne lokalne przekrwienie i napięcie mięśni kurczy się rytmicznie ok. 5-12 razy, z przerwami co 0,8 sekundy. Liczba i intensywność skurczów daje się obiektywnie zmierzyć. Skurcze macicy występujące w czasie orgazmu są bardziej intensywne i nieregularne. Rozpoczynają się w jej dnie i przebiegają w kierunku szyjki. Łechtaczka w czasie stymulacji seksualnej ulega przekrwieniu i zwiększa swoją objętość. Wargi mniejsze ulegają zgrubieniu i rozciągnięciu.
W czasie orgazmu u wielu kobiet pojawiają się mimowolne skurcze zewnętrznego zwieracza odbytu. Zwieracz zewnętrzny cewki moczowej również może ulegać mimowolnym skurczom. Piersi nie wykazują specyficznych reakcji bezpośrednio w czasie orgazmu. Jednakże zanikanie obrzmienia prowadzące do ich marszczenia się, pojawia się tylko przy orgazmie i umożliwia jego wizualną identyfikację. W zakresie mięśni stwierdza się wzrost napięcia, osiągający maksimum natężenia w fazie orgazmu. Są to skurcze poszczególnych grup mięśniowych kończyn dolnych i górnych, brzucha, karku i twarzy. Rumieniec seksualny na skórze szybko rozprzestrzenia się po powierzchni ciała, osiągając największą intensywność i obejmując największe rozmiary w czasie orgazmu. Po zakończeniu tej fazy rumieniec znika szybciej niż wtedy, gdy kobieta nie przeżyła orgazmu.
Orgazmy uzyskane przez stymulację łechtaczki, pochwy, punktu G, czy innych sfer erogennych mają taką sama wartość biologiczną. Istnieje wiele odmian w zakresie intensywności i czasu trwania orgazmu u różnych kobiet oraz u tej samej kobiety w różnym czasie. Jednakże w momencie orgazmu kobiece narządy płciowe reagują według stałych wzorców fizjologicznych. Niezależnie od tego czy pobudzeniu mechanicznemu ulega łechtaczka czy pochwa, czy inna strefa na ciele kobiety. Maksymalne podniecenie seksualne, którego przejawem jest orgazm, nie zależy również od zmian hormonalnych w czasie cyklu miesiączkowego.
Uwarunkowania psychospołeczne zdolności kobiet do przeżywania orgazmu są bardzo różnorodne i zależą od nagromadzenia pozytywnych i negatywnych doświadczeń osobistych. Jako pierwsze i bardzo istotne są wyuczone reakcje seksualne powiązane z odczuwaniem pragnienia i pożądania seksualnego. Zdolność fizjologiczna, mająca podłoże biologiczne, wydaje się czynnikiem dominującym dla przeżycia orgazmu i jego intensywności. Wpływy społeczne natomiast modelują wzory ekspresji seksualnej i modyfikują obszary stymulacji oraz sposób wyzwalania.
Duży wpływ na zdolność do orgazmu ma nastawienie kobiety do seksualności. Te kobiety, które uważają stosunki płciowe jedynie za obowiązek małżeński, przeżywają orgazm rzadko lub nigdy. Natomiast tam, gdzie seks kojarzony jest przyjemnością, orgazmy przeżywane przez kobietę są częste i intensywne. Związek zachodzący między osobowością kobiet a ich zdolnością do orgazmu nie jest wyraźny. Jednak istnieje ogólna zależność, która wnosi trochę więcej do rozumienia zagadnienia obecności bądź braku orgazmu. Kobiety z obniżoną zdolnością do orgazmu odznaczają się brakiem pewności siebie, słabym poczuciem własnej wartości. Wzmożoną wrażliwością emocjonalną i labilnością nastrojów, podwyższonym poziomem lęku oraz tendencją do nadmiernej kontroli siebie i innych.
Duży wpływ na zdolność do przeżycia orgazmu przez kobietę ma stopień jej emocjonalnego związania z partnerem i dopasowania się w związku, tj. zadowolenie płynące z całokształtu współżycia. Emocjonalne przeżycia mają o wiele większe znaczenie niż szczególne praktyki lub pozycje. Kobiet kochające, które czują pożądanie i czują się pożądane, zwykle szybciej mają orgazm. Dodatkowym czynnikiem, który może ułatwić albo całkowicie odciąć drogę do orgazmu jest mózg, a dokładnie jadra migdałowate – ośrodek lęku i niepokoju. Odpowiednie sygnały mogą dotrzeć do ośrodków przyjemności i uruchomić orgazm tylko wtedy, gdy są one „wyłączone”. Niestety, czasem wystarczy przelotna myśl o codziennych kłopotach, pracy, dzieciach, kłótni i droga do orgazmu zostanie zamknięta, a przynajmniej zablokowana na kilka chwil. Podobnie działają negatywne emocje takie jak lęk, wstyd, poczucie winy i brak zaufania do partnera. Również wspomnienia, dawniejsze nieprzyjemne doświadczenia mogą utrudnić kobiecie osiągniecie seksualnego spełnienia.
Obecnie dużą uwagę zwraca się na potrzeby seksualne kobiet, zwłaszcza osiąganie przez nią szczytowego podniecenia seksualnego – orgazmu. Wiele kobiet nie zdaje sobie jednak sprawy z tego, iż bierne czekanie, aż partner odgadnie „drogę do szczytu” może spowodować frustrację i zniechęcenie prowadzące do unikania tego rodzaju aktywności w przyszłości.
Przy masturbacji kobieta może osiągnąć orgazm łatwiej i szybciej niż przy stosunku płciowym. Gdyż stymuluje szczególnie erotogenne miejsca narządów płciowych i może łatwiej dostosować szybkość, nacisk i rytm stymulacji do własnych pragnień. W czasie pettingu lub stosunku stymulacja dokonywana przez partnera często nie jest optymalna, dlatego kobiety wymagają dłuższego czasu tych pieszczot, mimo że mają korzystniejsze napięcia emocjonalne związane ze stosunkami płciowymi. Masturbacja jest korzystnym treningiem dla przeżywania orgazmu przy stosunkach. Kobiety z doświadczeniem masturbacyjnym, w wyniku których przeżywały orgazm, szybciej i łatwiej osiągają szczytowe podniecenie i orgazm. Podobnie i petting jest wartościowym procesem uczenia się w odniesieniu do seksualnego i emocjonalnego aspektu partnerstwa. Ułatwia późniejsze przeżycie orgazmu przez kobietę w czasie stosunków płciowych. Dlatego dłuższa gra wstępna i pieszczoty wpływają korzystnie na zdolność do orgazmu. Nie należy jednak sądzić, iż organizm kobiety jest mniej zdolny do reakcji seksualnej niż organizm mężczyzny. W czasie masturbacji kobieta nie wymaga dłuższego czasu niż mężczyzna, aby osiągnąć orgazm, tak więc aparat seksualny jako taki u obu płci ma jednakową zdolność reakcji.
Pod koniec XIX wieku Freud stwierdził, że źródłem orgazmów dojrzałej kobiety jest pochwa, zaś orgazmy łechtaczkowe są charakterystyczne dla nastolatek, a zatem niedojrzałe. Pogląd ten utrzymywał się długo, przechodził ewolucje zgodnie z obowiązującymi ówcześnie normami seksualnymi i badaniami. Spośród wielu opisów orgazmu warty przytoczenia jest podział seksuologów Josephine i Irvinrg Singerów (1974). Autorzy wyróżniają trzy typy orgazmów:
Każdemu z tych typów orgazmu towarzyszy uczucie symbiozy z partnerem oraz zalewający spokój i poczucie bezpieczeństwa z jednej strony i apetyt na więcej z drugiej.
Pewna liczba kobiet doświadcza wytrysku płynu z cewki moczowej w trakcie orgazmu. U niektórych jest to powodem dużego zakłopotania biorącego się z interpretacji tego zjawiska jako nietrzymania moczu. Natomiast u tych kobiet podczas podniecenia i aktywności seksualnej pojawiają się zgrubienia w okolicy punktu G, który zanika po wytrysku. Pojawia się jednak pytanie, w jakim stopniu proces ten w kategoriach fizjologicznych jest homologiczny do wytrysku mężczyzny. U kobiety w cewce moczowej gromadzi się płyn, bez względu na źródło. Prawdopodobnie zostaje on zatrzymany działaniem mięśni około pochwowych podczas podniecenia seksualnego. Nadejście orgazmu i rytmicznych skurczów mięśni prowadziłoby do wytrysku płynu niekoniecznie tożsamego z moczem, natomiast przypominającego ejakulat mężczyzny (żeński oczywiście nie zawiera nasienia). Zjawiskiem ejakulacji żeńskiej zajęto się stosunkowo niedawno (podobnie jak orgazmem kobiety). Dlatego wokół tego tematu istnieje jeszcze wiele mitów i zawiłości czekających na naukowe opracowanie.